Wandelende Duivelsstokken en het maken van keuzes

Jaren terug, toen wij verhuisden naar een huis met een mooie tuin, maakte ik kennis met de Wandelende Duivelsstok. Een fascinerend boompje met dunne stammen vol stekels en een mooi bladerdak. Familieleden waarschuwden me direct. Pas op, dit is een venijnige boom. Zorg ervoor dat je alert bent en de opkomende scheuten verwijdert, want voor je het weet staat je tuin vol met rotzooi. Het is beter om de boom helemaal te verwijderen, dan ben je van de ellende af.

Ellende? Ik luisterde half, of eigenlijk helemaal niet. Wat een prachtboompje! Onze tuin groeide en bloeide. De wandelende duivelstak deed zijn naam eer aan en ging op reis. Nog geen jaar na verhuizing begon de plant zich overal te manifesteren. Ik glimlachte om de kleine groene scheutjes en liet het toe. Wat meer van die boompjes zou vast ook mooi zijn. Tot het ten koste ging van de rest van de tuin. Deze prachtige plant veranderde onze tuin in een plek zoals we die niet gewild hadden. Het duurde jaren voor ik het venijn van de nieuwe scheuten werkelijk verwijderd had.

Je herkent het ongetwijfeld, bomen en planten  die zo krachtig zijn dat ze andere planten en bloemen overschaduwen, overgroeien of wegdrukken. Bamboe wordt niet voor niets vaak in ondergrondse emmers geplant.

Tuinieren heeft boeiende overeenkomsten met veranderingsprocessen. Ik denk aan krachtige, markante collega’s die een prominente rol in hun team vervullen. Aan klassen en groepen, waarbinnen sommige kinderen opvallend aanwezig zijn.

Ik houd geen pleidooi voor het verwijderen van markante bomen, struiken of mensen. Ik pleit voor het (h)erkennen van schoonheid en het een plek weten te geven. Ik pleit voor bewustwording en het maken van keuzes in de omgang met mensen. Alles kan, maar niet ingrijpen heeft consequenties. Wat voor een tuin wil je, waar geef je ruimte voor groei en waar beperk je?

De gesprekken met onderwijscollega’s over deze metafoor zijn boeiend. Durf je tegen bamboe te zeggen: Je bent prachtig, ik geniet van je schoonheid en je ruisende geluid, maar ik plaats je wel in een ondergrondse emmer. Ik moet je begrenzen, voor je de volledige tuin inneemt, durf je dat bespreekbaar te maken?

Durf je te snoeien? Durf je te kiezen om bomen om te kappen of te verplaatsen, om ruimte te bieden aan andere planten die zonlicht nodig hebben?

Bij planten lijken de keuzes vanzelfsprekend, al is het soms wat ingewikkeld. Maar hoe tuinier jij als het om mensen gaat?

© Wilma van Esch