zondag 31 mei 2015

Klopt het, wat jij zegt?


‘Hoe oud ben jij?’ Onbevangen kijkt ze me aan en schat me met gemak vijftien jaar jonger. Heerlijk, het totaal niet op leeftijd kunnen schatten omdat je als referentiekader weinig meer hebt dan je eigen ouders en eigenlijk ook geen idee hebt hoe oud iemand is. Bij haar zat ik er één jaar naast. Omdat ik één jaar jonger ging zitten was het bepaald geen compliment, merkte ik. Beter had ik een jaar hoger kunnen schatten. Maar ik rekende aan de hand van de groep waarin ze zat…

Jaren heb ik in de onderbouw gewerkt. Ieder jaar was er wel een kleuter die me vroeg waar mijn bed stond, omdat juffen nou eenmaal altijd op school zijn. En daar ook horen te zijn. Iedere kleuterleerkracht zal dit herkennen. En wanneer mijn moeder op bezoek kwam, waren er steevast kleuters verbaasd dat ik een mama had. ‘Jij bent toch geen kind?’ Toch wel, hartstikke, met een trotse mama die graag af en toe langskwam.

We kunnen er om glimlachen omdat we weten dat dit leeftijd gerelateerd is. Dit is het blikveld van kinderen op een bepaalde leeftijd. Langzaamaan zullen ze ontdekken hoe het werkelijk zit. En wij gunnen hen die ontdekking én de tijd die het nodig heeft.

En dan komt er een leeftijd waarop je denkt dat je heel veel begrijpt en doorziet. Waarop je de wereld om je heen op waarde kunt schatten. Je dénkt dat je alles ziet, maar je kunt opnieuw niet verder dan je eigen blikveld kijken. Met je eigen referentiekader maak je inschattingen en doe je aannames. Niet over leeftijd of over juffen die slapen op de school. Maar over gedragingen van anderen en dingen die je denkt te zien. Waar je een oordeel aan hangt, waar je een etiket op durft te plakken en direct je waarneming bestempelt als ‘waar’. Niet meer onbevangen en nieuwsgierig als een kind, niet meer onderzoekend of benieuwd, maar beoordelend omdat je denkt dat het klopt, wat je denkt. Het past bij wat je geleerd hebt. Criteria bevestigen je aanname. Pats. Het oordeel is geveld.

Maar gelukkig ben je niet alleen. Gelukkig is er de ander, om te verifiëren of hij/zij ook ziet wat jij ziet. En dan kun je zomaar ontdekken dat je er ontzettend naast zit. Gewoon omdat je nog niet beter wist, omdat je blikveld nog niet verder reikte.

©Wilma van Esch

Geen opmerkingen:

Een reactie posten