vrijdag 22 december 2017

Heb je ook een hoopvol perspectief te bieden?


"Dank je wel voor alle inzichten, we denken écht na over wat je zegt. Maar heb je ook een hoopvol perspectief te bieden?" Ik schrik een beetje van deze reactie op mijn verhalen.  Tjonge, is dat wat ik doe? Wakker schudden, vragen stellen en mensen perspectiefloos achterlaten. Nee toch?

Of ik hoopvolle perspectieven zie? Ja, iedere dag brengt nieuwe perspectieven. In kleine ontmoetingen, voorbeelden en verhalen worden ze telkens weer zichtbaar. Als je ze wilt zien. Ik neem je mee naar gisteren, zomaar een dag. Dit keer niet in de praktijk van onderwijs en opvoeding, maar wandelend op internet.

Allereerst zag ik de documentaire 'The Altruism Revolution' (1). Daar zitten pareltjes van wijsheid in. Geen idee of de onderzoeken wetenschappelijk gezien kloppen, maar de beelden waarin hele jonge kinderen het onderscheid weten te maken tussen goed en kwaad en spontaan behulpzaam zijn, zelfs al zijn ze in eigen spel bezig, dat is prachtig. Ook ons empathisch vermogen wordt onderzocht. Het kunnen invoelen van de pijn van de ander. Het verschil tussen dat inlevingsvermogen wanneer je je wél of niet verbonden voelt met die persoon.  Heel boeiend! Eén van de suggesties uit deze documentaire is de keuze voor meditatie met kinderen.  Zo rust en tijd nemen heeft effect op het onderwijs, volgens de geïnterviewde leerkrachten. Maar ik zie meer in deze documentaire: Ik zie ook het luisteren naar elkaar, echte aandacht geven. Kinderen die met een zwaar of boos gemoed op school komen worden ontvangen. Ze worden niet veroordeeld op hun uitingen, maar ik zie docenten die contact willen maken, aanvaarden, begrijpen en relativeren.

Via youtube kwam dit filmpje voorbij 'Be mister Jensen, see the good' (2) over een knulletje wat niet stil kon zitten en voortdurend aan het tappen en tikken was. Van een leerkracht kreeg hij zijn eerste drumstokjes, nu is hij een befaamd drummer. See the good. Kijk over je irritatie heen naar de behoeften en de talenten van de ander. Prachtig!

Op Linkedin las ik een artikel over een dementerende mevrouw Pekaar en meneer Tip (3). Twee mensen die in alle verwarring van hun dementerende staat hun seksuele gevoelens en mogelijkheden herontdekken. En personeel en familie die geconfronteerd worden met uitingen en gedrag waar ze geen raad mee weten. Liever zien ze meneer en mevrouw achter de bingo kaarten of dromerig met een bakkie koffie naar buiten kijkend. Ik zie een zeer hoopvol perspectief van een team wat zich probeert te verplaatsen in de behoeften van meneer en mevrouw en samen met familie interventies in zet die de liefde mogelijk te maken en het leven van meneer en mevrouw te respecteren.

Bovengenoemde voorbeelden zijn ontstaan op kansrijke momenten, waarbij we de keuze hebben. Waarbij we na kunnen denken over wat gebeurt hier nou eigenlijk? Als we ons echt verplaatsen in de ander, wat zegt die ander dan, wat heeft die ander nodig? En wat heb ik nodig, wat zijn mijn keuzemogelijkheden? Kan ik over mezelf heen stappen en verder kijken? Durf ik het aan te gaan?

Graag volg ik de oude Grieken in hun zoektocht naar het juiste midden. Het begint met durven onderzoeken van wat je ziet en ervaart. Met goed kijken en luisteren naar elkaar én naar jezelf. In de context waar je werkt en leeft. Met een flinke portie relativeringsvermogen, humor en empathie. Misschien zit het hoopvolle perspectief erin dat je altijd een keuze hebt. En dat je het niet alleen hoeft te doen, al voelt het soms wel zo. En dat je als je wilt iedere dag geïnspireerd kunt worden door mooie verhalen en ervaringen van anderen. Zodat jouw inzichten zich vergroten. Zoiets...

©Wilma van Esch

1.        The Altruism Revolution http://www.uitzendinggemist.net/aflevering/382795/Bodhitv.html
2.       Be mister Jensen, see the good. https://www.youtube.com/watch?v=4p5286T_kn0

3.       De veelbesproken seks van Mw Pekaar en Mr Tip https://www.linkedin.com/pulse/de-veelbesproken-seks-van-mw-pekaar-en-mr-tip-op-dr-david-blom-2/?trackingId=qvjUxbDfCByQ61PxpakD8g%3D%3D

donderdag 14 december 2017

Become a teacher

"Become a teacher"

Waar las ik het nou toch onlangs? Helaas kan ik het niet meer terugvinden tussen mijn documentenverzameling, maar in een interview werd ik geraakt door een man die een beroep op ons deed. Zijn advies: Als je even geen werk hebt: Become a teacher. Ben een rolmodel voor kinderen, ben een meester, deel je wijsheid.  Niet omdat hij een lerarenopleiding gevolgd heeft, het chronische tekort aan leraren voorziet, en ons aanraadt zij-instromer te worden, maar omdat hij heel graag zijn inzichten, kennis en levenservaring deelt vanuit zijn vakgebied. En omdat er veel te delen valt. En er veel plekken zijn waar je kunt delen.

Become a teacher
Ik ben een leraar, in hart en nieren, zelfs al werk ik al jaren niet meer met kinderen. Omdat ik ontdekt heb dat het voldoening geeft om te delen, over te dragen, uit te wisselen. Omdat je in relatie met de ander beter gaat begrijpen wat je zelf ontdekt en geleerd hebt. Omdat je van uitleggen en overdragen dus minstens zoveel leert over je werk, over het leven.  Ik zou het begrip 'leraar' los willen koppelen van het diploma, maar willen koppelen aan alle prachtige mensen die delen, die geven, die inspireren, die uitleggen, die de tijd nemen, die zich met aandacht verdiepen in wat jij nodig hebt en je dat willen geven.

Become a teacher
'Ik durf me niet kritisch uit te spreken over het leraarsvak omdat ik al jaren niet meer voor de klas sta', zei een trainer laatst tegen me. Ik vroeg haar: 'Maar wat ben jij dan?'  'Tja, een trainer/coach',  zei ze. Een leraar dus. Een wat voor eentje. Eentje die zich voortdurend verdiept, bekwaamt en die die inzichten wil delen, die wil raken, die verandering wil brengen. Een leraar van leraren. Ja, een leraar dus.
Ze zijn overal, leraren. Soms is het je vader, soms de gevorderde op gebied van muziek, toneel of kunst. Soms de collega die je uitlegt wat jij nog niet snapt. Zij kunnen je veel leren.
Waar ik ze soms niet zie, is in het onderwijs. Daar zijn sommige leraren verworden tot managers, planners, organisatoren, kwaliteitsmeters. En dat terwijl ze dagelijks werken met kinderen. Hier overdrijf ik natuurlijk. Ja, je bent leraar als je met kinderen werkt. Maar voel je het ook, voel je het door je aderen stromen: De behoefte om jouw kennis en wijsheid te delen, te vertellen, te leren, te instrueren?

A real teacher
Ik sprak een vader met een kind van 9. Een kind wat er slecht in slaagt de topografie van rivieren van Nederland van buiten te leren. Een kind vol frustratie. En een vader met geduld. Eentje die snapt dat het van buiten leren ingewikkeld is, en zijn kind na laat denken over rivieren. De kaart erbij pakt. Laat zien dat smeltwater naar zee stroomt, dat rivieren zich splitsen. Die verhalen vertelt, inzichtelijk maakt en vervolgens gaat oefenen. 'Dus deze heet… ? En deze?'

Ik zit teveel op social media en word een beetje moe van het wijzen. We hebben het moeilijk, we hebben het druk. Ik zie het echt. Maar we wijzen en schuiven het op elkaar af: Dit is de verantwoordelijkheid van ouders, dit van het onderwijs, dit van de overheid. Moestuintjes, het Wilhelmus, meer bewegen, you name it. Zullen we daar eens mee ophouden? En samen leraar worden. Niet de hele dag, maar als het moment daar is. Als het zich aandient. Als vakkracht, als ouder, als politicus, als bestuurder, als directeur.
Tijd nemen voor elkaar en elkaar de wereld leren begrijpen, je kennis, inzichten en ervaringen delen. En luisteren naar wat de ander nodig heeft, of die op jouw wijsheid zit te wachten, da's ook fijn!

Become a teacher!! Dank u wel, onbekende bron. Graag! I'm proud to be a teacher!!


©Wilma van Esch