woensdag 3 mei 2017

Vrouw zijn

We zijn op werkbezoek. Op de universiteiten van Hebron en Birzeit. Een boeiend Erasmusproject waarbij innovatieve minoren en leerarrangementen ontwikkeld gaan worden, in een samenwerkingsvorm met verschillende landen. Ik reis mee, omdat ik tijd heb en nieuwsgierig ben. Als toeschouwer, inhoudelijk geïnteresseerd 'toerist'. Een rol die nieuw voor me is.  Voorafgaand probeer ik me in te lezen, documentaires te bekijken. Wijs te worden uit de westerse berichtgevingen over Israël en Palestina. En ik realiseer me hoe ongelooflijk complex de situatie is. En dus hoe fijn het is, om gewoon de diepte in te mogen gaan, mensen te mogen ontmoeten op hun werk- en privéterrein. Want we gaan ook bij mensen thuis eten, Palestijnse collega's.

Na een intensieve werkochtend krijgen we een rondleiding door de universiteit. We ontmoeten de docente Frans in haar lokaal. Ze is aan het werk met een studente, die geïnteresseerd mee het gesprek ingaat. Ze komt uit Bethlehem, is 22 en zit in haar laatste jaar. Ze vertelt dat studeren duur is, dat er geen tegemoetkoming of beurs is, maar dat de ouders graag betalen voor de studie van hun kinderen. Op de vraag of ouders hier vermogend zijn wordt lachend gereageerd. Nee, ouders zijn arm, maar iedereen gunt zijn kind een goede toekomst. Het verheugt me dat ik zoveel vrouwelijke studenten zie, wat goed!

Na de rondleiding besluit ik terug te gaan naar het hotel. Ik heb niet het idee dat ik veel toe kan voegen aan de werksessies en ben vooral niet lekker. Op mijn weg terug naar het hotel ontmoet ik opnieuw de studente uit het Franse lokaal. Ze vertelt honderduit. Hoe benauwend ze het hier in de stad vindt. Bethlehem is mooier, opener. Dáár moet ik gaan kijken en wandelen. Ze vertelt dat ze verloofd is, en laat vol trots haar aanstaande echtgenoot zien. Het is haar neef. Op de foto draagt ze een prachtige rode jurk en heeft een dikke bos krullend zwart haar. Dat ziet er even anders uit dan de ingepakte, gesluierde vrouw die nu met me praat. Ik vraag haar wat ze gaat doen als ze klaar is met de uni. Ze zegt dat het studeren ongelooflijk zwaar is, dus dat ze heel erg uit gaat rusten. En zich gaat voorbereiden op haar bruiloft in mei 2018. Op mijn vraag 'En dan?' kijkt ze verbaasd. En dan, dan ben ik thuis. Ik ben dan getrouwd. Ik vraag haar waarom ze een universitaire studie doet en vervolgens gaat trouwen en niets meer met die studie doet. Ze kijkt me heel verwonderd aan. Iedereen stopt hier na de uni. Vrouwen werken niet, mannen werken. Ze hoopt gauw kinderen te krijgen en vertelt me over de bruiloft die drie dagen zal duren.
Dan vraagt ze me of ik met haar wil gaan winkelen, er zijn veel bruidsmodezaken in Hebron. Of ik zin heb met haar naar een jurk te kijken. Ik baal dat ik me helemaal niet lekker voel, maar voel echt dat ik naar bed moet, even plat in het hotel.  Wat een gemiste kans!!
Ter afscheid nodigt ze me uit voor haar bruiloft. "I would be very pleased if you would come back and be our guest at the wedding". Wat een prachtidee. Ik denk niet dat ik kom…

Wandelend richting hotel denk ik aan de 80% (!) vrouwelijke studenten op deze universiteit. Die hoogopgeleid worden, een specifieke richting kiezen. Dan trouwen en vervolgens thuis blijven. Ik denk aan deze stad, waar ik bijna alleen maar mannen zie werken. De consequenties voor de maatschappij. Het is natuurlijk een zegen voor de opgroeiende kinderen dat zij hoogopgeleide moeders hebben die alle dagen voor hen kunnen zorgen. Dat geeft een stevig fundament. Beter dan deze generatie waar volgens de boekjes nog volop ongeletterdheid/analfabetisme heerst. Wellicht beter nog dan het fundament wat onze kinderen krijgen. Maar ik kan bijna niet bedenken wat de consequenties van deze keuzes zijn, wat dit betekent voor een maatschappij.

Op de weg naar het hotel zie ik nauwelijks vrouwen. Vooral veel mannen, overal zijn mannen. En ik zie kinderen, te voet. Op weg naar huis, naar school? Geen idee. Sommigen sjouwen met plastic zakken met groenten en fruit. Zijn ze aan het werk?

De eerste dag in Hebron, mijn referentiekader schuurt en kraakt. Ik probeer zonder oordeel te kijken en vooral te luisteren en ervaren. Nog veel te ontdekken…


©Wilma van Esch

Geen opmerkingen:

Een reactie posten