Hij is drie
en zit op een educatieve, zeer gestructureerde voorschool. En mag puzzelen. Eh… moet puzzelen. Twintig minuten, want zo is
het gepland. Eén puzzel. Ik zit erbij te kijken. Hij gaat vlot. Een keer, twee
keer, drie keer, vier keer. Wow, respect. Ik zou dit echt niet volhouden, hij
wel. Dan kijkt hij me aan: 'Ik ga een grapje maken!!'. Heel zorgvuldig past hij
alle stukjes fout in de puzzel. Het meisje tegenover hem waarschuwt hem: 'Niet
doen, je doet het fout!'. Hij lacht. Even later is 'ie klaar. Big smile. Juf
komt langs, ze schrikt. Pakt een stukje. Harde stem. 'Nee toch???', zegt ze,
'waar hoort dit bloemetje?' Zijn lach verdwijnt. Ze verdiept zich niet. Kijkt
naar beneden, hij naar boven. 'Hier', wijst hij, 'hier hoort het bloemetje'.
Zoiets
gebeurt. We organiseren de dagen voor kinderen vol werkjes en bedenken hoelang
je daaraan mag werken. Ik geef het je te doen, als kind. Dit is een geniaal,
creatief mannetje. Hoe lang duurt het voor hij ontmoedigd raakt. Liefst zou ik
alle leerkrachten in deze setting het zelfde laten voelen. Twee keer per week,
dezelfde suffe puzzels die je allang kunt. Gewoon twintig minuten maken, omdat
het op het rooster staat en iemand bedacht heeft dat dit goed voor je is.
Doordat we
steeds beter meten en weten, lijken we qua materialen en aanbod steeds beter op niveau te werken. Het kijken naar wat
het teweeg brengt en werkelijk afstemmen op kinderen lijkt vaak ingewikkeld. De
schijnwerkelijkheid overschaduwt de drukke realiteit.
We overschatten
en onderschatten voortdurend. Hebben hoge verwachtingen van elkaar en van
kinderen, maar schatten de ander soms ook als zeer incompetent in en gaan
daardoor stappenplannetjes voor de ander maken. Excelbestandjes, checklists. Vaak
hebben we het niet eens door, onze onjuiste inschatting, gewoon omdat de
'feiten' ons een ander perspectief geven. Overschatting van een 'slim' kind,
verbaal sterk, analytisch goed, maar niet in staat te overzien wat hij moet
doen om een handeling voor elkaar te krijgen. Of een 'zwakker' kind, wat heel
goed in staat is zelf na te denken en op eigen kracht stappen te zetten. Op
eigen tempo en eigen wijze.
Of gewoon
geen inschatting… omdat je er niet bij stil staat. Dit kind van drie moet
puzzelen, werkbladen maken, bouwen, in de voorgestructureerde setting van de
voorschool.
Empathisch
kijken, observeren, zien betekent je rust nemen in de setting waarin je werkt
en leeft. En kijken, vragen, benieuwd zijn: Wat denkt de ander, wat voelt de
ander, wat snapt de ander, door welke ogen ziet hij de wereld die ik op mijn
manier zie. En begrijp ik dat? Wat drijft hem of haar, wat zijn de motieven
achter het gedrag?
Op een diepe
laag elkaar aanvaarden. Niet alle gedrag, niet laissez faire goedvinden, maar
accepteren dat de ander is wie hij is, kan wat hij kan, leert wat hij leert. En
echtheid. Hoe heerlijk is het wanneer volwassenen congruent gaan zijn naar
elkaar en kinderen.
Maar toch…
als ik in gesprek ga met professionals die met kinderen werken, lijkt dit heel
ingewikkeld en heel ver weg. Aanvaarding, echtheid, empathie. En er met
aandacht zijn, in het nu, bij de kinderen. Omdat… tja, noem het maar op. Teveel,
te druk, te divers, te moeilijk. Hopelijk is wat je écht wil een ondernemend,
initiatiefrijk, creatief, zelfstandig, vrolijk kind wat geniet van ontdekken en
leren. Dus is het waardevol om telkens na te denken bij de activiteiten die je
organiseert: Wat brengt dit teweeg bij de ander en draagt dit bij aan wat ik
écht wil.
Realiseer je
dat alle methoden en meetinstrumenten bedacht zijn door gedreven vakidioten,
die specifiek voor hun onderdeel los zijn gegaan. Dus het mag echt een schepje
minder. Wat hebben kinderen écht nodig? Jou! Ons! Aanvaardend, echt en
empathisch. Om te ontdekken en te groeien.
(Enne… beste
professional: Ik weet dat ik je regelmatig overschat, dat je scenario's, beelden, handvatten en inzichten nodig hebt. Ik weet dat ik je regelmatig onderschat, dat je het
doet op je eigen wijze, in je eigen tempo. Dat ligt aan mijn beeld van de
werkelijkheid en ons niet afgestemd zijn. Dus ik wil graag met je in gesprek:
Aanvaardend, echt en empathisch. Om samen te ontdekken en te groeien).
©Wilma van
Esch ~ ecologisch pedagoog
Geen opmerkingen:
Een reactie posten